Иманның алты шартының біріншісі – Аллаға иман келтіру. Ақыл-есі дұрыс, балиғат жасына толған жастың алғашқы міндеті, Алланың бар және бір екендігіне иман келтіру.

Айналамызға көз жіберсек, әр нәрсенің өздігінен болмағандығын аңғарамыз. Шебер жасалған өнер туындысы, оны істеген бір ұстаның бар екендігін білдіреді. Мысалы: ұстап жүрген сағатты жасаған бір шебер, бөлмеміздің қабырғаларын әрлеген өнер туындылары болған көріністерді сызған бір суретші, отырған үйімізді салған бір құрылыс-шы жоқ па? Әрине, бар.

Олай болса, өте нәзік жүйелі түрде құрылып, таңғаларлық жүйеде істеп тұрған әлемді, тамаша өнер туындысы болған адамды жаратқан бір жаратушы бар. Ол жаратушы, шексіз күш-құдірет иесі – Алла. Мына ұшы-қиырсыз әлем Алланың бар екендігін және әлемде бай-қалған үйлесімдік пен таңғаларлық жүйе Алланың бір екендігін айғақтайды.

Біздің міндетіміз: бізді жаратып, өмір сыйлаған Аллаға иман келтіріп, шын көңілімізбен бойұсыну. Шынайы иман келтіріп, Хақ жаратушыны тануымыз үшін әуелі сипаттарын үйренуіміз қажет.

Алла тағаланың 14 сипаты бар. Бұлардың алтауы “зати”, сегізі “су-бути” сипаттар деп аталады.

Зати сипаттар:

1) Ужуд: Бар болу. Алла бар, жоқ болуы мүмкін емес.

2) Қидәм: Алланың бар болуының бастауы жоқ. Алла кейіннен пайда болған жаратылыс емес. Еш нәрсе жаратылмай тұрып Алла бар болатын.

3) Бәқа: Алланың бар болуының соңы жоқ. Әр нәрсе жоқ болып кетсе де Алла бар болып қала береді.

4) Уахданият: Алла бір дегенді білдіреді. Алла бір, ұқсасы, серігі жоқ.

5) Мухаләфәтун лил-хауадис: Кейіннен болғандарға ұқсамау. Алла жаратқандарының ешбіріне ұқсамайды.

6) Қиям бинафсиһи: Алланың бар болуы өздігінен. Жаратушы ие еш нәрсеге мұқтаж емес, барлық нәрсе Аллаға мұқтаж.

Субути сипаттар:

1) Хаят: Тірі болу. Алла мәңгілік тірі.

2) Ілім: Білу. Алла өткенді, келешекті, жасырын мен ашықтың барлығын біледі. Жүректегіні де біледі.

3) Самиғ: Есту. Алла барлық нәрсені естиді.

4) Басар: Көру. Алла барлық нәрсені көреді.

5) Ирада: Қалау. Алла қалайды, қалағанын орындайды.

6) Құдірет: Құдірет иесі. Алла шексіз құдіретке ие, барлық нәрсеге күші, қуаты жетеді.

7) Кәлам: Сөйлеу. Алла кәлам иесі, сөзін пайғамбарларына естірткен. Құран – Алланың сөзі.

8) Тәкуин: Жарату. Алла жаратушы. Әлемдегі барлық нәрсені жаратқан Сол. Жаратылуын қалаған нәрсеге “Бол!” деп бұйыруы жеткілікті, ол сол мезет пайда болады. Бар нәрсені де қалаған кезінде жоқ ете алады.

Мұсылман Аллаға былай сенеді:

Алла бар және біреу. Бар болуының басы не соңы жоқ. Алла жаратылғандардың ешбіріне ұқсамайды. Жаратушының бар болуы өздігінен. Ешбір нәрсеге мұқтаж емес. Бүкіл жаратылыс Аллаға мұқтаж.

– Алла мәңгі тірі. Ол барлық нәрсені біледі, естиді, көреді.

– Алла қалайды, қалағанын орындайды. Оған ешкім араласа алмайды.

– Алла шексіз күш, қуат иесі. Барлық нәрсеге құдіреті жетеді.

– Алла жаратушы. Қалағанын жоқтан жаратады, қалаған кезінде жоқ етеді.

Әлемдегі барлық нәрсе Алланың жаратуымен пайда болған. Жаратқан әр ісінде хикмет бар.

Алланың кәламы хақ, пайғамбарларына сөзін естіртіп, бұйрықтарын жеткізген. Дініміздің киелі кітабы – Құран Кәрім, Алланың сөзі.

Аллаға осылай дұрыс әрі шынайы иман келтірген адам жаратылыстар арасындағы абыройлы орнын иеленіп, шынайы мәртебесіне қол жеткізеді. Бұл сенім адамның жүрегін әртүрлі жаман ой-пікірлер-ден тазалап, жақсы ойларға және көркем мінез-құлыққа бөлейді.

Адам ешкім көрмейтін жерде болса да әдепсіз қылықтарға бармайды. Өйткені ол Алланың барлық нәрсені көріп, біліп тұрғанына иман келтірген. Аллаға сену – бүкіл игіліктің бастауы.

Алла Тағала бізге көру үшін көз, есту үшін құлақ, сөйлеу үшін тіл, түрлі шаруалар атқара білу үшін қол, аяқ берді. Сондай-ақ, ақыл-ой, сана-сезіммен қамтамасыз етіп, жаратылғандардың арасынан артық етіп жаратты.

Деніміз сау, бақытты өмір сүруіміз үшін жер жаһанды әртүрлі нығметтермен толтырып, дем алған ауамыздан бастап, күнделікті ішіп жүрген суымызға дейінгі әр түрлі мұқтаждықтарымызды түгел қамта-масыз етті. Аз уақыт дем жетпеген адам өмірімен қоштасады. Әр сәт мұқтаж болған бұл нығметтің қадір-қасиетіне ой жіберетін болсақ, Алла Тағаланың бізге берген игіліктерінің қаншалықты мол екендігіне көз жеткіземіз.

Алла Тағала былай дейді:

Адам баласы өзіне жақсылық жасағандарды жақсы көреді. Ендеше, бәрінен бұрын Алланы жақсы көруіміз керек. Өйткені, оның бізге жа-саған игіліктері сансыз көп. Біз де жаратушымызды сүюіміз керек. Жақ-сы көру тек сөзбен болмайды. Адам жақсы көргеніне құрмет көрсетіп, жақсы көргенінің разы болмайтын нәрселерінен бойын аулақ ұстайды. Жаратушыға деген сүйіспеншілік, қасиетті есімдерін құрметтеп еске алу, бізге бұйырған құлшылықтарын шын жүрекпен орындау, тыйым салған істерінен аулақ болумен іске асады. Осылай істеу арқылы сүй-етіндігімізді шынайы дәлелдесек, Алла Тағала да бізді жақсы көреді, дүниеде берген нығметтерінен бірнеше есе артығын ақыретте береді.

Адам баласы үшін ең үлкен бақыт – Алланың сүйген құлдарының қатарында болу.

Хазірет Омар халифа кезінде сүт сатушыларға сүтке су қосып са-туына тыйым салып, бұл бұйрығын халыққа хабарлады. Қаланың тәртібін бақылау үшін түнде Мәдина қаласын аралап жүрген кезде шаршап, біраз тынығып алу үшін бір үйдің қабырғасына сүйенді. Солақ екен, үйдің ішіндегі анасы мен қызының арасында болған мына әң-гімені естіді:

Анасы:

– Қане қызым, тұр да сүтке су қос.

 Қызы:

– Халифаның сүтке су қосып сатуға тыйым салғанын білмейсіз бе?

 Анасы:

– Иә, білемін.

 Қызы:

– Олай болса, халифа тыйым салған істі қалай орындамақпын?!

 Анасы:

– Тұр да сүтке су қос, Омар сені қайдан көрсін.

 Қызы:

– Омар көрмесе де Алла көріп тұрған жоқ па?!  

Хазірет Омар бұл әңгімені естігеннен кейін үйіне қайтты. Жақсы тәрбие алған, адамгершілігі жоғары бұл кедей қызға құда түсіп, бала-сы Асымға үйлендірді.

Міне, Аллаға иманның (сенімнің) адамның әрекеттеріне жағымды әсері...

[1] Ибраһим сүресі, 34-аят.